روغن و روغنکاری در تبرید و چیلر با مدرک معتبر

 

روغن و روغنکاری در تبرید و چیلر:

روغن کاری در چیلرهای تراکمی و کولرگازی گازی و به طور کلی در تمامی سیستم های تبرید، موجب محافظت از قطعات متحرک و گازبندی قطعات در این دستگاه ها می باشد، و برای رسیدن به این منظور روغن مورد استفاده باید با مبرد و اجزای سیستم از نظر شیمیایی سازگاری داشته و به خوبی به آن مخلوط شود ولی کمترین میزان حلالیت را داشته باشد.

در داخل سیلندر یک کمپرسور رفت برگشتی لایه روغن در قسمت های مکش تحت تاثیر درجه حرارت پایین و در قسمت های نزدیک سرسیلندر تحت تاثیر درجه حرارت های تقریبا بالا قرار دارد.از آنجایی که گرانروی روغن با تغییر درجه حرارت تغییر می کند،در نتیجه در نزدیکی های قسمت مکش روغن دارای گرانروی بیشتری نسبت به قسمت نزدیک سرسیلندر می باشد.در هر حال روی کلیه سطوحی که کار می کنند باید یک لایه نازک روغن پاشیده شود.این عمل به وسیله ی رینگ های پیستون صورت می گیرد.

 در کمپرسورهایی که فاقد رینگ هستند این عمل به وسیله پیستون صورت می گیرد.روغن باید سریعا درتمام قسمت ها پخش شود. برای این منظور گرانروی روغن نباید خیلی  زیاد باشدو از طرف دیگر اگر گرانروی خیلی پایین باشد نمی تواند لایه مناسبی را روی قطعات مختلف تشکیل دهددر نتیجه نمی تواندسطوح قطعات را در برابر سایش حفاظت کند.

یکی از مواردی که در دوره های اموزش تعمیر چیلر تراکمی و آموزش کولرگازی در آموزشگاه فنی دانش تاسیسات به کاراموزان آموزش داده می شود .، آشنایی با انواع روغن ها، توانایی تعویض آنها و تشخیص روغن خراب می باشد.

 

v    خواص روغن های تبرید:

1-    روغن خیلی رقیق بین سطوح لغزنده باقی نمانده و فیلم روغن تشکیل نشده و سبب سایش قطعات می شود.

2-    روغن خیلی غلیظ بین سطوح متحرک به خوبی جریان نمی یابد.

3-    نقطه ی ریزش آن پایین باشد تا در تمام قسمت های سیستم جریان یابد.

4-    روغن با اغلب مبردها مخلوط شده و رقیق می شود و می تواند به سادگی به همراه روغن سیکل تبرید را طی کرده و به کمپرسور برگردد. البته روغن با بعضی از مبردها مانند آمونیاک مخلوط نمی شود و حتی در خروج از کمپرسور رقیق نیست و به راحتی نمی تواند همراه مبرد سیکل را طی کرده و به کمپرسور بازگردد و لذا در خروج از کمپرسور به منظور برگرداندن روغن به کمپرسور تله ی روغن نصب می شود.

5-    در دمای پایین موم کمتر از خود باقی بگذارد و تا حد امکان در هنگام تماس با سطوح سرد تولید موم نکند.

6-     تا حد امکان در هنگام تماس با سطوح داغ تولید کربن نکند. زیرا روغن های معدنی به وسیله ی گرما تجزیه می شوند و یک لایه کربن نرم و سبک باقی می گذارند و اگر چه اثر تخریبی ندارند ولی یک نوع آلودگی به حساب می آید که مطلوب نمی باشد.

7-     روغن تبرید رطوبت نداشته باشد زیرا تماس رطوبت و روغن با سطح قسمت پر فشار کمپرسورسبب ایجاد لجن و اسید می شود. که لجن می تواند مجرای روغن در کمپرسور را مسدود کند و اسید سطوح داخلی را بساید و در کمپرسور بسته نیزبه سیم پیچ موتور آسیب برساند.

 لازم به یادآوری است که روغن تبرید در ظروف سربسته 1لیتری،4لیتری6لیتری،10لیتری،20لیتری و بشکه ای وجود دارد و درب مخازن روغن مبرد نباید هیچ وقت باز نماند تا با جذب رطوبت هوا غیر قابل استفاده در سیستم نشوداین روغن هاجاذب شدید رطوبت هستند. 

v    تشخیص روغن سالم

1-    بوی روغن:

اگر از روغن داخل سیستم برودتی به هنگام باز شدن بوی نامطبوع به مشام برسد باید روغن تعویض گردد.

 

2-    رنگ روغن:

نمونه ای از  روغن داخل سیستم را در ظرف شیشه ای بی رنگ ریخته اگر رنگ روغن روشن متمایل به قهوه ای  باشد روغن سالم و اگر رنگ آن تیره باشد روغن باید تعویض گردد.

دربسیاری ازکمپرسورها سایت گلاس یا همان دریچه دید وجود دارد که روغن کمپرسور رامی توان دید وتشخیص داد که آیا سالم است یا نیاز به تعویض دارد.

 

v    چرا پمپ دان برگشت روغن را تسهیل میبخشد ؟

هرگاه کمپرسور خاموش شود ، مقداری مبرد و روغن در اواپراتور بر جای می ماند. در برخی از سیستم ها برگشت روغن بر اثر نیروی جاذبه انجام نمیشود ( به فرض اواپراتور زیر کمپرسور قرار گرفته باشد ) یا بعضی اوقات تغییر در دبی جرمی باعث میشود که روغن در نقاط مختلفی از مدار تجمع کند. ( برای مثال اگر کمپرسور مجهز به سیستم کاهش ظرفیت باشد ) در این موارد لازم است وقتی که کمپرسور خاموش میشود روغن به طریقی به کمپرسور بازگرداننده شود.

برای اطمینان از برگشت روغن به محفظه میل لنگ و از آنجاییکه حلالیت روغن در مبرد زیاد است، برگشت حداکثر مقدار مبرد اهمیت ویژه ای دارد ، بنابراین هرگاه کمپرسور خاموش شود اواپراتور پمپ دان میگردد.

مزیت دیگر این روش در هنگام راه اندازی مشاهده میشود به محض اینکه شیر سلونوییدی باز شود،مبرد مایع به درون اواپراتور هجوم برده ، روغن گیر افتاده در اواپراتور بر اثر هجوم مایع به جلو رانده میشود. بنابراین به محض اینکه کلید کنترل فشار Lp کمپرسور را روشن کند حداکثر مقدار روغن به کمپرسور برمی گردد.

 

 انواع گازهای مبرد (سرمایشی) بر اساس تقسیم بندی ASHRAE Handbook :

 

(American Society of Heating, Refrigerating and Air-Conditioning Engineers, Inc.)

و روغن های روانکار با پایه های سازگار ارائه شده است.:

Ø     AB مخفف آلکیل بنزن یا Alkyl Benzene

Ø     POE مخفف Polyol Ester

Ø     PAG مخفف Poly Alkylene Glycol

Ø     KAA :

روغن های کمپرسور سرد کننده غیر قابل اختلاط با آمونیاک این نوع روغن ها با روغن پایه معدنی هیدروژنه (Hydrogenated) و یا روغن های سنتزی( PAO – (Polyalphaolefin و یا( AB (AlkylBenzene تهیه میشوند. در اغلب موارد روغن های کمپرسور سرد کننده از نوع نفتنیک و Highly refined نیز قابلیت استفاده دارند اما اهمیت روغن های پایه معدنی PAO هیدروژنه و سنتزی روز به روز افزایش می یابد.

Ø     KAB :

روغن های کمپرسور سرد کننده قابل اختلاط با آمونیاک – عموما با روغن پایه سنتزی( PAG (Polyalkylene Glycol تهیه میشوند. محتوای آب روغن های پایه PAG برای کاربرد با آمونیاک باید همواره کمتر از ۳۵۰ppm باشد.  

Ø     KB :

روغن های کمپرسور سرد کننده برای دی اکسیدکربن (CO2) – روغن های سنتزی با پایه ی پلی ال استر (Synthetic Polyol Ester, POE) PAG و یا PAO برای این کاربرد مناسب میباشند. POEها عموما با CO2 به خوبی مخلوط میشوند، درحالیکه روغن های پایه PAG کمترین میزان اختلاط با گاز دی اکسیدکربن را دارند. روغن های سنتزی PAO نیز به عنوان روغن های غیرقابل اختلاط با CO2 شناخته میشوند.

 

Ø     KC :

روغن های کمپرسور سردکننده برای هیدروکربن های نیمه/کاملا هالوژنه فلوئورینه و کلرینه (CFC,HCFC) – روغن های معدنی نفتنیک Highly refined و آلکیل بنزن (AB) و در برخی موارد روغن های استری نیز کاربرد دارند. محتوای آب روغن های KC باید کمتر از ۳۰ppm و تازه (Fresh) باشد. درصورتیکه محتوای آب بیشتر باشد، خطر احتمال واکنش های ناخواسته با گاز سردکننده وجود خواهد داشت که موجب تخریب و تجزیه ترکیب روغن سردکننده شود.

 

Ø     KD :

روغن های کمپرسور سردکننده برای هیدروکربن های نیمه/کاملا فلئورینه (HFC , FC ) – روغن های با پایه پلی ال استر (POE) و یا PAG کاربرد دارند. روغن های کمپرسور سردکننده گروه KD از نوع ترکیبات قطبی بوده و دارای ویژگی هایی میباشند. در مورد Hygroscopic محتوای آب PAG ها باید کمتر از ۱۰۰ppm باشد.

 

Ø     KE :

روغن های کمپرسور سردکننده برای هیدروکربن ها شامل پروپان (Propane)، ایزوبوتان (Isobuttene) – روغن های با پایه معدنی و یا سنتزی از نوع آلکیل بنزن، PAG , PAO ویا POE کاربرد دارند. محتوای آب برای روغن های معدنی Fresh و آلکیل بنزن باید کمتر از ۳۰ppm ، برای PAO کمتر از ۵۰ppm ، برای POE کمتر از ۱۰۰ppm و برای PAG کمتر از ۳۵۰ppm باشد.