یکی از قطعات مهم در کولر های گازی اسپلیت، سنسورهای نصب شده برای کنترل دما و عملکرد کولر های گازی می باشد. در کلاسهای آموزش تعمیرات کولر گازی اسپلیت و نیز دوره های آموزش سیستم های سردکننده به موضوع آشنایی با سنسور ها و روش رفع عیب از آنها پرداخته می شود.
این سنسورها نقش مهمی در عملکرد صحیح سیکل تبرید دارد. سنسور اتاق سنسور پایپ سنسور انتی فریز سنسور دمای دهش سنسور دمای مکش بخشی از این سنسور ها را تشکیل میدهند.
علت خرابی سنسور کولرگازی
کولر گازی از اجزای مختلفی تشکیل شده است، یکی از این اجزا، ترمیستور یا سنسور دمایی کولرگازی است. این قطعه نقش مهمی را در کولر گازی با قابلیت تخشیص دمای خود، برعهده دارد. در این مقاله به سوال ترمیستور چیست پاسخ داده و پس از بیان وظیفه اصلی آن انواع ترمیستور یا همان سنسور دمایی را معرفی و روش تست آن را به شما می‌آموزیم. با ما همراه باشید.
ترمیستور چیست ؟
ترمیستور، قطعه‌ای است که جهت بررسی دمای محیط و لوله‌ها درون کولر گازی قرار گرفته و اطلاعات به دست آمده را به برد ارسال می‌کند. برد با توجه به داده‌های ارسالی ترمیستور، فرمان‌های مربوط به ادامه و یا توقف عملکرد را به موتور، ارجاع می‌دهد.
وظیفه اصلی ترمیستور
ترمیستور در روشن شدن و شروع به کار کولرگازی نقش کلیدی را ایفا می‌کند. برد به وسیله سیگنال‌هایی که به ترمیستور ارسال می‌کند و بررسی مقاومت این قطعه، متوجه تغییرات دمایی محیط می‌شود. ترمیستور کولر گازی در صورتی که سالم باشد، با توجه به مدل آن، با افزایش دما، مقاومتش، بالا و یا پایین، می‌رود. در نتیجه برد با محاسبه و توجه به میزان مقاومت ترمیستور، دستور شروع به کار و یا توقف را به کمپرسور می‌دهد. پس وظیفه اصلی ترمیستور، ارتباط مداوم با برد، حساسیت و واکنش در برابر تغییرات دمایی است.
انواع ترمیستور کولرگازی
ترمیستورهای کولرگازی، دارای دو نوع زیر هستند:
- سنسور فلزی یا همان پایپ (PTC) سنسور مقاوتی PTC یا Positive Thermal Coefficient با ضریب گرمایی رابطه مستقیم دارد.
سنسورهای پایپ (PTC)، در صورت کاهش دما، هنگام دریافت ولتاژ از برد، مقاومت کمی نشان میدهند و در هنگام افزایش دما، مقاومتشان بالا است. در فصل زمستان سنسورهای PTC، اهمیت بالاتری دارند.
- سنسور اتاقی و یا همان محیطی (NTC) سنسور مقاومتی NTC یا Negetive Thermal Coefficient با ضریب گرمایی رابطه عکس دارد.
ترمیستور اتاقی یا همان سنسور محیطی، اگر دمای محیط بالا باشد، هنگام دریافت ولتاژ از برد مقاومت پایینی دارد، ولی اگر محیط خنک باشد، این مقاومت افزایش پیدا می‌کند.
دلایل خراب شدن سنسور دمای کولر گازی
در قسمت داخلی کولر گازی، قسمتی به نام لوله مویی وجود دارد که در این بخش دو عدد سنسور به کار رفته است.
سنسورهای به کار رفته در این بخش شامل:
سنسور اتاق
سنسور لوله
سنسوری که با نام سنسور اتاق معرفی می‌شود؛ وظیفه برگشت هوا به سمت اواپراتور را تخمین می‌زند. سنسور لوله، نوع دیگری از سنسور می‌باشد که در کنار اتصالات لوله‌های اواپراتور قرار می‌گیرد. در سنسور لوله به هنگام کاهش فشار و دما در قسمت داخلی که باعث ایجاد برفک در اواپراتور می‌شود و در نهایت کمپرسور را در حالت خاموش قرار می‌دهد.
یکی از دلایلی که برای خرابی سنسور دما در کولر گازی وجود دارد؛ در رابطه با میزان خنک سازی بسیار محدود برای کولر گازی می‌باشد. زمانی که سنسور دما، نتواند تعادل خوبی را بین میزان هوای سرد و گرم در محیط ایجاد کند؛ اطلاعات درست و دقیقی را از میزان دما محیط نیز به دست نمی‌آورد. در این هنگام سنسور دما، تنها در مدت زمان طولانی یا مدت زمان کوتاهی می‌تواند هوای خنک شده را به محیط وارد سازد.
علت خراب شدن سنسور دمای کولر گازی در رابطه با دمنده می‌باشد. بسیاری از دمنده‌ها در کولر گازی از سنسور دما برای نشان دادن بهتر عملکرد خود بهره می‌برند.
اگر سنسور دما، جریان ضعیف و نادرست ارائه به دلیل وجود مشکل در کارکرد موتور دمنده می‌باشد. در این مرحله، موتور دمنده کارایی خود را از دست داده یا این که ضعیف شده است.
با توجه به این که، وظیفه اصلی دمنده خارج سازی هوا به بیرون است؛ هر مسئله‌ای که توسط دمنده برای سنسور دما به وجود آید؛ به میزان زیادی از توانایی دستگاه کولر گازی برای خنک کردن محیط به شدت می‌کاهد.
البته قبل از انجام دادن هر کاری برای تعمیر کردن سنسور دما و همین طور بخش دمنده، ابتدا از تعمیرکاران متخصص در این رابطه باید کمک گرفت.
تست سنسورهای کولر اسپیلت
سنسور دمایی کولر گازی یکی از اجزای سیستم دستگاه تهویه مطبوع است که به کمک آن دستگاه دمای اتاق یا قسمتی از فرآیند سرمایش را اندازه گیری می کند و برد به وسیله آن از میزان دمای هوای محیط یا دمای لوله‌ها مطلع شده و با توجه به این اطلاعات، دستورات لازم همچون راه‌اندازی کمپرسور، قطع آن و… را صادر می‌کند. درواقع ایراد در ترمیستور یکی از دلایل علمکرد نامناسب در سرمایش و گرمایش دستگاه شماست.
روش تست ترمیستور یا سنسور دمایی کولر گازی
جهت تست ترمیستور یا سنسور دمایی کولر گازی، از اهم متر استفاده می‌شود.
در این راستا:
ترمیستور یا همان سنسور دمایی را از برد کولرگازی خارج کنید.
ترمیستور را گرم کنید و مقاومتش را با استفاده از اهم متر، اندازه گیری کنید.
نکته یک: ترمستورها با توجه به برند تولید کننده کولرگازی در دماهای مختلف، مقاومت‌های مختلفی را نشان میدهند. سنسور دمایی قطعه ایست الکترونیکی دارای مقاومت که نسبت به دما، مقدار اهم آن تغییر می‌کند.
علائم خرابی حسگر ترمیستور یا سنسور دمایی کولر گازی زمانی که معیوب است دستگاه زودتر از موعود خاموش و روشن می شود.
دستگاه دچار ایراد شده و خطای خرابی سنسور را نشان می دهد
دستگاه هیچ خطایی نشان نمی دهد ولی شروع به کار نمی کند
دستگاه شروع به کار می کند ولی هیچ‌گاه خاموش نمی‌شود تا زمانی که برق دستگاه را قطع کنید.
محل قرار گیری سنسورهای دمایی
سنسور های دمایی در محل های ورود مبرد به اواپراتور، ورود هوای محیط به اواپراتور و خروج مبرد از اواپراتور قرار می‌گیرند. (اواپراتور درون پنل داخلی دستگاه شما قرار دارد.)
از آنجا که هوا از طریق دریچه های برگشت به درون پنل داخلی مکیده می شود و با عبور از روی اواپراتور خنک می شود پس بهترین محل برای سنجش دمای هوای محیط قسمت مکش هوا و قبل از ورود به اواپراتور می باشد.
با عبور هوا از حوالی حسگر،سنسور دما را می خواند و آن را با تنظیمات ترموستات (درجه هوای مشخص شده توسط کاربر) مقایسه می کند.
نحوه تست سنسور دمایی
با خاموش کردن اسپیلت شروع کنید و برق اصلی دستگاه را قطع کنید.
!! برای قطع کردن برق از فیوز واحد استفاده کنید. !!
حال به سوی پنل داخلی بروید، قاب پنل را باز کنید .چک کنید که سنسور لوله یا محیط درست در جای خود قرار گرفته است،شما باید سنسور دمایی را در جای خود قرار دهید. گاهی به دلیل خطای سرویس کار یا به دلایل دیگر این سنسور از جای خود خارج می‌گردد.
اگر از جای مناسب سنسور اطمینان ندارید، برای انجام تعمیرات بهتر است با یک تکنسین حرفه ای تعمیر کولر گازی تماس بگیرید.
برای عیب یابی دقیق نیاز به تست سنسور کولر گازی داریم تا در صورت نیاز با قطعه جدید جایگزین کنیم. برای انجام تست بر روی سنسور دمایی کولر گازی ابتدا باید آن را از برد کنترل کننده جدا کنید. باتوجه به نکته فوق و با اندازه گیری مقاومت آن میتوانیم تست سنسور دمایی اسپیلت را انجام دهیم.
برای تست ترمیستور اسپیلت میتوانیم از یک اهم متر ساده استفاده کنیم و به وسیله یک گرم‌کننده مثل فندک یا سشوار آن را گرم کنید تا تغییرات دمایی آن را بسنجید اگر مقدار مقاومت اندازه گیری شده غیر معمول بود یا با تغییرات دمایی مقاوت تغییر نکرد سنسور دمایی شما معیوب است و نیاز به تغویض دارد.
آزمایش سنسور دما در کولر گازی
یکی از فعالیت‌هایی که برای کولر گازی می‌توان انجام داد؛ تست کردن سنسور دما برای کولر گازی می‌باشد. به کار بردن دو روش برای مشخص کردن خرابی در سنسور دما به شرح زیر است:
مولتی متر
آزمایش با گرما
یکی از روش‌های تست کردن سنسور دما برای کولر گازی، به کار بردن مولتی متر است. گزینه دیگری که برای آزمایش سنسور دما مناسب است؛ آزمایش سنسور دما با گرما می‌باشد.
نمایندگی تعمیرات کولر گازی، دارای پوشش دهی متفاوتی هستند و هر کدام از آنها برند‌ها و مدل‌های متفاوتی را مورد تعمیر قرار میدهند. بنابراین با توجه به نوع و مدلی که برای کولر گازی وجود دارد باید از نمایندگی‌های مجاز آنها بهره‌مند شد.
البته بعد از مدت زمانی که از کولر گازی استفاده می‌شود باید نسبت به سرویس کردن آن اقدام کرد. کولر گازی بعد از مدت زمانی که فعالیت خود را شروع کرد؛ نیاز شدیدی به سرویس کردن دارد. بنابراین با مشاهده کوچک‌ترین نشانه‌ای از خرابی سنسور دما، بهترین گزینه تماس با نمایندگی تعمیر کولر گازی می‌باشد. هیچ گاه نباید از افرادی که در این زمینه تخصص لازم و کافی ندارند؛ استفاده کرد.
