کلکتور و کاربرد آن در تاسیسات
کلکتور ها وسایل مهمی در صنعت تاسیسات هستند که وظیفه توزیع و تقسیم سیال سرد یا گرم را به عهده دارند. یکی از موضوعات مهم در آموزش تاسیسات کلکتور ها می باشند. این مقاله که برگرفته از کتاب مفید و جامع تاسیسات مکانیکی مهندس داریوش هادی زاده می باشد توسط آموزشگاه فنی دانش تاسیسات تهیه و خدمت شما ارائه می گردد.
قطر کلکتور را می توان از فرمول رو به رو بدست آورد. + D²₂ + D²₃+ … Dç = D₁²
که D₃ . D₂ . D₁ و .... به ترتیب قطر لوله های ورود ( و یا خروج ) به کلکتور می باشد.
کلکتورهای سیستم های هیدرولیک باید عایق کاری شوند. ضخامت عایق، جنس عایث و پوشش نهایی آن باید مناسب باشد.
حداقل قطر کاکتور 3 اینچ باید باشد هر کلکتور بایستی یک شیر تخلیه از نوع کف فلزی داشته باشد.
تمامی لوله های متصل به کلکتور بایستی از نوع بازشو باشند تا قطر 2 اینچ اتصال بازشو باید دنده ای ( مهره ماسوره ) باشد و در سایزهای بالاتر بایستی اتصال فلنجی باشد اتصال بازشو در سیستمهای گرمایی با دمای متوسط و بالا و بخار پرفشار بایستی از نوع فلنجی باشد.
دماسنچ و فشارسنچ بایستی با بوشن فولادی مخصوص اتصال جوشی در نقاط مناسب نصب شود
اگر قطر لوله متصل به کلکتور حداقل یک سایز کوچکتر از نصف قطر کلکتور باشد میتوان بجای استفاده از سه راهی استاندارد مستقیما لوله را به کلکتور جوش داد.
به منظور دسترسی آسان به شیرها، بهتر است ارتفاع نصب از کف شیرها و کلکتور مطابق شکل باشد (حداکثر 150 سانتی متر از کف ) ، اگر شیرها در ارتفاعی بالاتر از 170 سانتی متر نصب شوند به منظور باز و بستن آسان آن ها، بهتر است از نوع زنجیری Chain hand wheel باشند.
جهت اطلاع سریع از باز و بسته بودن شیرها ، بهتر است شیرها از نوع درجاچرخ Rising stem باشند که با دیدن ساقه بالا رونده شیر بتوان به آسانیاز وضعیت باز و بسته بودن آن آگاهی پیدا کرد.
در لوله کشی سیستم های آب گرم کننده بخار، آب سرد کننده ( آب مسیر چپلر و فن کویل) و آب خنک کننده ( آب مسیر پرج و کندانسور)، کلکتور ها باید از لوله فولادی سیاه باشد.
کلکتورها باید در ارتفاعی از کف نصب شوند که دماسنج های آن در معرض دید مستقیم باشد بین منظور بهتر است از دماسنج های عقربه ای استفاده شود که حداقل قطر آن 10 سانتی متر باشد.
اگر کلکتور در ارتفاعی بالاتر از 20/2 متر بالاتر از کف تمام شده موتور خانه قرار گیرد به منظور امکان پذیر کردن دسترسی باید نردبان فلزی گریه رو CAT WALK در ارتفاع مناسب ساخته شود.
کلکتور باید از لوله ساخته شود.انتخاب نوع لوله کلکتور باید با استاندارد سیستم لوله کشی که کلکتور در آن نصب میشود کاملا یکی باشد.
قطر کلکتور را بهتر است بیشتر از مقدار بدست آمده از فرمول در نظر گرفت به طوریکه سرعت آب در آن کمتر از 4 فوت بر ثانیه باشد.
کلکتور ممکن است روی کف نصب شود ( مانند شکل) یا توسط آویز از سقف و یا دیوار کوب انجام شود.
بهتر است انتهای کلکتور توسط فلنج کور مسدود شود در اینصورت علاوه بر اینکه اضافه کردن طول کلکتور امکان پذیر است، میتوان بصورت ادواری داخل کلکتور را تمیز کرد و از طرفی از کیفیت جوشکاری لوله هایی که مستقیما به کلکتور جوش داده میشوند اطلاع پیدا کرد.
در سیستم های آب رسانی جنس کلکتور باید فولاد گالوانیزه باشد بدیم منظور باید یا از سه راهی های گالوانیزه که با بوشن به همدیگر متصل میشوند استفاده کرد یا با لوله سیاه فولادی کلکتور را ساخت و سپس گالوانیزه کرد.
حداکثر سرعت آب در کلکتورها 4 فوت بر ثانیه (2/1 متر بر ثانیه ) پیشنهاد شده است . بنابراین با داشتن دبی و سرعت آب میتوان قطر کلکتور را محاسبه کرد.
از کتاب اقای مهندس داریوش هادی زاده – راهنمای سریع طرح و اجرای تاسیسات مکانیکی ساختمان
